Beëindiging van uw BV: 3 manieren met stappenplan

Denkt u eraan uw besloten vennootschap (BV) te beëindigen? De manier waarop dit kan, hangt af van uw situatie. In deze blog besteden wij aandacht aan 3 manieren waarop een BV kan worden beëindigd en dus ophoudt te bestaan. Daarnaast bieden wij u een stappenplan dat u kunt gebruiken om tot beëindiging van uw BV te komen én aansprakelijkheid te voorkomen.

Inhoud

• 3 belangrijke vragen voorafgaand 
• 1. Inventariseer de financiële positie
• 2. Kies de juiste beëindigingswijze
• Ontbinding en vereffening
• Faillissement/schuldeiserakkoord
• Turboliquidatie
• 3. Neem een ontbindingsbesluit of vraag het faillissement aan
• Ontbindingsbesluit
• Faillissementsaanvraag
• 4. De vereffeningsprocedure 
• Scenario’s na beëindiging 
• Een korte to-do-list 
• Tot slot

Beantwoord eerst deze 3 vragen

Bent u van plan om uw BV te beëindigen? Beantwoord dan eerst de volgende vragen:

1. Heeft de BV nog baten (vermogen)?
2. Heeft de BV nog schulden?
3. Zijn de schulden groter dan de baten?

Schrijf uw antwoorden op deze 3 vragen op, en stel aan de hand van het onderstaande stappenplan de juiste wijze van beëindiging vast: 

1. Inventariseer de financiële positie

Een ondernemer is als het goed is op de hoogte van de financiële positie van zijn BV en kan de hiervoor gestelde vragen direct beantwoorden. Bent u niet bekend met de financiële positie of zijn de financiën van uw BV enigszins ingewikkeld, zorg er dan voor dat u de financiële positie in kaart brengt. 

De financiële positie in kaart brengen is belangrijk om op de juiste weg tot beëindiging van de BV te komen. Deze hangt namelijk af van het bestaan van baten of schulden én van de vraag of de schulden hoger zijn dan de baten. 

Neem (niet-uitputtend) de volgende stappen:

• Breng uw debiteuren en crediteuren in kaart;
• Stel vast of de BV nog bezittingen heeft;
• Maak een overzicht van alle contracten en alle (toekomstige) verplichtingen;
• Controleer of uw BV nog aandelen in andere onderneming heeft;
• Ga na welke fiscale verplichtingen nog moeten worden nagekomen.

2. Kies de juiste beëindigingswijze

Zoals gezegd, hangt de wijze van beëindiging af van uw situatie. Er kunnen zich 4 situaties voordoen. Uit uw inventarisatie zal blijken welke situatie in uw geval van toepassing is. De wet schrijft voor die 4 situaties 3 verschillende beëindigingswijzen voor: 1. beëindiging met vereffening, 2. een faillissement op eigen aangifte en 3. de turboliquidatie. Schematisch ziet dit er zo uit:

Ontbinding met vereffening

Zijn er wel baten aanwezig en overstijgen deze de schulden? Dan moet het vermogen van de BV vereffend worden en moeten schuldeisers worden betaald. De vereffenaar maakt alle baten te gelde en voldoet de schulden. Daartoe maakt de vereffenaar een “rekening en verantwoording” en een “plan van verdeling”. Daarin wordt de wijze van vereffening uiteengezet en aangegeven hoe een batig overschot wordt verdeeld. 

De vereffenaar moet deze stukken voor de duur van 2 maanden ter inzage in het Handelsregister deponeren en een advertentie in een landelijk verspreid dagblad plaatsen. Schuldeisers kunnen zich tijdens deze 2 maanden tegen het plan van verdeling verzetten.

Na de verzettermijn keert de vereffenaar het batig overschot uit. Dat geschiedt volgens de statuten aan de rechthebbende(n) of evenredig aan de aandeelhouders.

Faillissement/schuldeisersakkoord

Zijn er meer schulden dan baten aanwezig? Dan dient u het faillissement van de BV aan te vragen. De curator wikkelt de boedel vervolgens af volgens de regels van de Faillissementswet. Let op! Vraagt u geen faillissement aan terwijl u dat wel moet doen, dan bent u mogelijk aansprakelijk.

Een faillissement kunt u overigens voorkomen door vóór het ontbindingsbesluit met schuldeisers tot overeenstemming te komen en een schuldeisersakkoord te sluiten. In dat geval doet u een voorstel om aan alle schuldeisers een evenredig percentage van de schulden te voldoen, waarna de schuldeisers voor het resterende onbetaalde deel aan de BV finale kwijting verlenen. Houd er rekening mee dat de Belastingdienst slechts onder voorwaarden meewerkt ingeval van een belastingschuld.

Turboliquidatie

Heeft de BV geen baten en geen schulden, of uitsluitend schulden? Dan bepaalt de wet in artikel 2:19 BW dat een BV onmiddellijk ophoudt te bestaan, nadat het bestuur een ontbindingsbesluit heeft genomen. Er hoeft dan niet vereffend te worden omdat de BV feitelijk leeg is. Dat scheelt een hoop werk! Het vereffenen van het vermogen van een BV brengt namelijk nogal een administratieve rompslomp mee BV voor het bestuur. Deze manier van beëindigen heet een “turboliquidatie”. Van een turboliquidatie moet het bestuur een mededeling aan het Handelsregister doen.

U vraagt zich wellicht af waarom voor een turboliquidatie moet worden gekozen in plaats van een faillissement wanneer de BV uitsluitend nog schulden heeft. Dat komt doordat in een faillissement het vermogen te gelde wordt gemaakt en schuldeisers van de opbrengst worden betaald. Een faillissement heeft echter geen zin als er geen baten zijn om te “liquideren”. De schulden nemen dan niet af. Sterker nog, er komen juist extra niet-verhaalbare kosten van de curator bij. De schuldeisers zijn daarmee niet gediend.

Let op! Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie treedt op 15 november 2023 in werking.

Ik hoor u denken: een turboliquidatie van een BV met uitsluitend schulden werkt toch fraude in de hand? Deze nieuwe (tijdelijke) wet vergroot de transparantie bij turboliquidatie. 

De regering wil misbruik bij turboliquidaties voorkomen door een verantwoordings- en bekendmakingsverplichting aan het bestuur op te leggen. Het bestuur dient binnen 14 dagen na ontbinding de volgende stukken bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel te deponeren:

• Balans en staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden;
• Schriftelijke opgave van redenen voor het ontbreken van baten op het tijdstip van ontbinding, de reden van het niet betalen van schuldeisers en de manier waarop de baten te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld;
• De jaarrekeningen van de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het jaar waarin de rechtspersoon is ontbonden (eventueel inclusief accountantsverklaring). 

Van deze deponering moet het bestuur de schuldeisers van de ontbonden rechtspersoon schriftelijk op de hoogte brengen. Het wordt op deze manier voor schuldeisers eenvoudiger is om benadeling of selectieve betalingen voorafgaand aan de turboliquidatie aan te tonen. In zo’n geval kan het bestuur (achteraf) aangesproken worden op onrechtmatige gedragingen. Het wettelijk recht om bij schulden (versneld) te ontbinden, betekent dus niet dat het bestuur daarmee zonder meer aansprakelijkheid ontloopt. Andersom is een turboliquidatie niet per se onrechtmatig wanneer uitsluitend schulden aanwezig zijn. Meer hierover lees je in de blog: Turboliquidatie: opgeruimd staat netjes! Of toch niet? 

3. Neem een ontbindingsbesluit of vraag het faillissement aan

Staat de juiste wijze van beëindiging vast? Dan dient u vervolgens een ontbindingsbesluit te nemen of – wanneer de schulden groter zijn dan de baten – het faillissement aan te vragen.

Ontbindingsbesluit

Het ontbindingsbesluit wordt genomen door de algemene vergadering van aandeelhouders. Bepaal tijdens de vergadering wie tot vereffenaar van de BV wordt benoemd, waar en bij wie de administratie bewaard zal blijven en of aan het bestuur decharge wordt verleend.

Een ontbindingsbesluit moet altijd in het Handelsregister worden ingeschreven. Dit doet u door middel van het “formulier 17A”.

Bent u de enige aandeelhouder van de BV? Dan kunt u het ontbindingsbesluit nemen zonder dat een officiële algemene vergadering van aandeelhouders wordt uitgeschreven. Ook uit uw handelingen kan herleid worden dat u stilzwijgend een ontbindingsbesluit heeft genomen. Bijvoorbeeld omdat u aan het Handelsregister heeft verklaard dat de BV is ontbonden, de activiteiten al langere tijd zijn gestaakt of alle activa en passiva zijn overgedragen.

Let op: wanneer een ontbindingsbesluit in werking treedt, dan kunt u dit besluit niet zonder meer (en zeker niet zonder tussenkomst van een rechter) herroepen of intrekken. Uit artikel 2:19 lid 4 BW volgt zelfs dat een BV bij een turboliquidatie direct ophoudt te bestaan. Bij een vereffeningsprocedure is de BV direct ontbonden, maar blijft de BV alleen nog bestaan voor de vereffening. De ontbinding kan echter niet worden teruggedraaid.

Wees erop bedacht dat u de ontbinding dus niet eenvoudig kan terugdraaien wanneer u dit aan anderen kenbaar maakt.

Faillissementsaanvraag

Het faillissement dient u aan de vragen door middel van een “eigen aangifte formulier”. U kunt dit formulier op de website van de rechtspraak (www.rechtspraak.nl) downloaden. Het ingevulde formulier dient u in tweevoud in bij de rechtbank in de regio waarin de BV statutair is gevestigd.

Maar let op: wees erop bedacht dat een faillissement vervelende gevolgen kan hebben indien u de administratie van de BV niet op orde heeft en/of de jaarrekeningen niet tijdig heeft gepubliceerd. De curator kan de bestuurder aansprakelijk stellen voor het tekort in het faillissement.

4. De vereffeningsprocedure

De vierde stap neemt u uitsluitend indien de BV nog baten heeft en de baten groter zijn dan de schulden. Er vindt dan een beëindiging met vereffening plaats.

De procedure tot vereffening vindt plaats na het ontbindingsbesluit, waarin u tevens heeft besloten wie de vereffenaar wordt. U bent vanaf nu verplicht om bij alle handelingen en in iedere correspondentie de toevoeging “in liquidatie” achter de statutaire naam van de BV te voeren. Daarnaast moet in het Handelsregister opgave worden gedaan van de vereffenaar en (indien van toepassing) uitreding van de bestuurder(s).

De vereffenaar moet alle activa te gelde maken, int alle openstaande vorderingen en betaalt alle schulden. Vervolgens stelt de vereffenaar een “rekening en verantwoording” en een “plan van verdeling” op. Daarin wordt de vereffening toegelicht en de bestemming van een batig overschot kenbaar gemaakt. Deze stukken dient de vereffenaar ter inzage bij het Handelsregister te deponeren. Daarnaast dient een advertentie in een landelijk verspreid dagblad geplaatst te worden waarin wordt medegedeeld dat de BV wordt beëindigd en waar en wanneer de stukken ter inzage liggen.

Schuldeisers of gerechtigde(n) op een positief saldo kunnen binnen twee maanden na de deponering in verzet komen tegen de rekening en verantwoording en/of het plan van verdeling. Dit geschiedt door middel van een verzoekschrift bij de rechtbank. Wanneer de twee maanden verstrijken zonder dat verzet wordt ingesteld, kan de vereffenaar overgaan tot uitkering volgens het plan van verdeling.

Scenario’s na beëindiging 

Ja, in beginsel wel. De ontbonden BV bestond alleen nog gedurende de vereffening en is opgehouden te bestaan toen de vereffening werd afgerond.

Maar pas op: als achteraf blijkt dat de BV nog (wel) een batig saldo had, kan een schuldeiser of een rechthebbende de rechtbank verzoeken tot heropening van de vereffening. Ook in het geval van een turboliquidatie waarin eigenlijk geen vereffening heeft plaatsgevonden. Voorts kan een schuldeiser het faillissement van een ontbonden BV verzoeken. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat een bestuurder aansprakelijk wordt gesteld omdat de verkeerde wijze van beëindiging is gekozen of omdat de bestuurder zich vóór de ontbinding onrechtmatig heeft gedragen.

Een korte to-do-list 

Bij het ontbinden van uw BV zijn er bepaalde zaken die geregeld moeten worden, ongeacht of dit vóór de turboliquidatie of tijdens een vereffeningsfase moet plaatsvinden. Hieronder volgt ten slotte nog een kort overzicht met enkele aandachtspunten:

• Het opheffen van de bankrekeningen;
• Het doen van een slotaangifte bij de Belastingdienst;
• Het uitschrijven bij de Kamer van Koophandel;
• Het bewaren van de administratie (boeken en bescheiden);
• Ontslagaanvraag voor personeelsleden;
• Het aanzeggen van het ontslag van personeelsleden;
• Opzeggen of beëindigen van contracten;
• Het aanvragen van een uitkering.

Tot slot

Het beëindigen van een BV lijkt makkelijker dan het in werkelijkheid is. Een verkeerde keuze kan tot aansprakelijkheid leiden. Goede bijstand door een advocaat met ervaring in de beëindigingswijzen kan (onvoorziene) problemen voorkomen. 

Heeft u vragen over het ontbinden en vereffenen van uw BV? Neem dan contact met ons op via onderstaand formulier.