Beëindiging van uw BV: 3 manieren met stappenplan

Er bestaan meerderen redenen om een onderneming te beëindigen. Verkoop van de onderneming is veelal de meest gunstige wijze omdat daarmee vaak een verkoopsom gemoeid is. In dit blog besteed ik echter aandacht aan de beëindiging van de besloten vennootschap (B.V.) waarmee de B.V. ophoudt te bestaan. U kunt deze column gebruiken als stappenplan om tot beëindiging te komen én aansprakelijkheid te voorkomen.

Stelt u zich eerst drie vragen

Wanneer u van plan bent om uw B.V. te beëindigen, dan dient u eerst de volgende vragen te beantwoorden:

1. Heeft de B.V. nog baten (vermogen)?
2. Heeft de B.V. nog schulden?
3. Zijn de schulden groter dan de baten?

Schrijft u de antwoorden op de bovenstaande vragen op? Dan kunt u aan de hand van het onderstaande stappenplan de juiste wijze van beëindiging vaststellen. 

# 1: inventariseer de financiële positie

Een ondernemer is als het goed is op de hoogte van de financiële positie van zijn B.V. en kan de hiervoor gestelde vragen direct beantwoorden. Bent u niet bekend met de financiële positie of zijn de financiën van uw B.V. enigszins ingewikkeld, zorg er dan voor dat u de financiële positie in kaart brengt. Waarom dat nodig is? Omdat de juiste weg om tot beëindiging van de B.V. te komen afhangt van het bestaan van baten of schulden en van de vraag of de schulden hoger zijn dan de baten. U ziet al waarom ik u een drietal vragen heb voorgehouden.

Neem dus (niet-uitputtend) de volgende stappen:

• breng uw debiteuren en crediteuren in kaart;
• stel vast of de B.V. nog bezittingen heeft;
• maak een overzicht van alle contracten en alle (toekomstige) verplichtingen;
• controleer of uw B.V. nog aandelen in andere onderneming heeft;
• ga na welke fiscale verplichtingen nog moeten worden nagekomen.

# 2: kies de juiste beëindigingswijze

Aan de hand van uw inventarisatie moet u vervolgens de wijze van beëindiging kiezen. Er kunnen zich namelijk vier situaties voordoen. De wet schrijft voor die vier situaties drie verschillende beëindigingswijzen voor: beëindiging met vereffening, de turboliquidatie en een faillissement op eigen aangifte. Hoe en wat leg ik u hieronder verder uit:

Turboliquidatie

Verderop in dit blog blijkt dat het vereffenen van het vermogen van een B.V. voor het bestuur een administratieve rompslomp meebrengt. De wet bepaalt in artikel 2:19 BW dat een B.V. onmiddellijk ophoudt te bestaan nadat het bestuur een ontbindingsbesluit heeft genomen én de B.V. geen baten en schulden of uitsluitend schulden heeft. Er hoeft dan niet vereffend te worden omdat de B.V. feitelijk leeg is. Dat scheelt een hoop werk! Deze manier van beëindigen heet een “turboliquidatie”. Het bestuur moet van die turboliquidatie nog wel een mededeling aan het Handelsregister doen.

Ik hoor u denken: een turboliquidatie van een B.V. met uitsluitend schulden werkt toch fraude in de hand? Hoewel het voor schuldeisers niet eenvoudig is om benadeling of selectieve betalingen voorafgaand aan de turboliquidatie aan te tonen, kan het bestuur (achteraf) aangesproken worden op onrechtmatige gedragingen. Het wettelijk recht om bij schulden (versneld) te ontbinden, betekent dus niet dat het bestuur daarmee zonder meer aansprakelijkheid ontloopt. Andersom is een turboliquidatie niet per se onrechtmatig wanneer uitsluitend schulden aanwezig zijn. Meer hierover lees je in de blog: Turboliquidatie: opgeruimd staat netjes! Of toch niet?

Ontbinding met vereffening

Zijn er wel baten aanwezig en overstijgen de baten de schulden, dan moet het vermogen van de B.V. vereffend worden en moeten schuldeisers worden betaald. De vereffenaar maakt alle baten te gelde en voldoet de schulden. Daartoe maakt de vereffenaar een “rekening en verantwoording” en een “plan van verdeling”. Daarin wordt de wijze van vereffening uiteengezet en aangegeven hoe een batig overschot wordt verdeeld. De vereffenaar moet deze stukken voor de duur van twee maanden ter inzage in het Handelsregister deponeren en een advertentie in een landelijk verspreid dagblad plaatsen. Schuldeisers kunnen zich tegen het plan van verdeling verzetten.

Na de verzettermijn keert de vereffenaar het batig overschot uit. Dat geschiedt volgens de statuten aan de rechthebbende(n) of evenredig aan de aandeelhouders.

Faillissement / schuldeisersakkoord

Tot slot de variant waarin meer schulden dan baten aanwezig zijn. U dient in dat geval het faillissement van de B.V. aan te vragen. De curator wikkelt de boedel vervolgens af volgens de regels van de Faillissementswet. Vraagt u geen faillissement aan terwijl u dat wel moet doen, dan bent u mogelijk aansprakelijk.

Een faillissement kunt u overigens voorkomen door vóór het ontbindingsbesluit met schuldeisers tot overeenstemming te komen en een schuldeisersakkoord te sluiten. In dat geval doet u een voorstel om aan alle schuldeisers een evenredig percentage van de schulden te voldoen, waarna de schuldeisers voor het resterende onbetaalde deel aan de B.V. finale kwijting verlenen. Houd er rekening mee dat de Belastingdienst slechts onder voorwaarden meewerkt ingeval van een belastingschuld.

U vraagt zich wellicht af waarom voor een turboliquidatie moet worden gekozen in plaats van een faillissement wanneer de B.V. uitsluitend nog schulden heeft. Dat komt omdat in een faillissement het vermogen te gelde wordt gemaakt en schuldeisers van de opbrengst worden betaald. Een faillissement heeft echter geen zin als er geen baten zijn om te “liquideren”. De schulden nemen dan niet af. Sterker nog, er komen juist extra niet-verhaalbare kosten van de curator bij. De schuldeisers zijn daarmee niet gediend.

# 3: neem een ontbindingsbesluit of vraag het faillissement aan

Wanneer u de juiste wijze van beëindiging heeft gekozen, dient u vervolgens een ontbindingsbesluit te nemen of – wanneer de schulden groter zijn dan de baten – het faillissement aan te vragen.

Ontbindingsbesluit

Het ontbindingsbesluit wordt genomen door de algemene vergadering van aandeelhouders. Bepaal tijdens de vergadering wie tot vereffenaar van de B.V. wordt benoemd, waar en bij wie de administratie bewaard zal blijven en of aan het bestuur decharge wordt verleend.

Een ontbindingsbesluit moet altijd in het Handelsregister worden ingeschreven. Dit doet u door middel van het “formulier 17A”.

Bent u de enige aandeelhouder van de B.V.? Dan kunt u het ontbindingsbesluit nemen zonder dat een officiële algemene vergadering van aandeelhouders wordt uitgeschreven. Ook uit uw handelingen kan herleid worden dat u stilzwijgend een ontbindingsbesluit heeft genomen. Bijvoorbeeld omdat u aan het Handelsregister heeft verklaard dat de B.V. is ontbonden, de activiteiten al langere tijd zijn gestaakt of alle activa en passiva zijn overgedragen.

Let op: wanneer een ontbindingsbesluit in werking treedt, dan kunt u dit besluit niet zonder meer (en zeker niet zonder tussenkomst van een rechter) herroepen of intrekken. Uit artikel 2:19 lid 4 BW volgt zelfs dat een B.V. bij een turboliquidatie direct ophoudt te bestaan. Bij een vereffeningsprocedure is de B.V. direct ontbonden, maar blijft de B.V. alleen nog bestaan voor de vereffening. De ontbinding kan echter niet worden teruggedraaid.

Wees erop bedacht dat u de ontbinding dus niet eenvoudig kan terugdraaien wanneer u dit aan anderen kenbaar maakt.

Faillissementsaanvraag

Het faillissement dient u aan de vragen door middel van een “eigen aangifte formulier”. U kunt dit formulier op de website van de rechtspraak (www.rechtspraak.nl) downloaden. Het ingevulde formulier dient u in tweevoud in bij de rechtbank in de regio waarin de B.V. statutair is gevestigd.

Maar let op: wees erop bedacht dat een faillissement vervelende gevolgen kan hebben indien u de administratie van de B.V. niet op orde heeft en/of de jaarrekeningen niet tijdig heeft gepubliceerd. De curator kan de bestuurder aansprakelijk stellen voor het tekort in het faillissement.

# 4: de vereffeningsprocedure

De vierde stap neemt u uitsluitend indien de B.V. nog baten heeft en de baten groter zijn dan de schulden. Er vindt dan een beëindiging met vereffening plaats.

De procedure tot vereffening vindt plaats na het ontbindingsbesluit, waarin u tevens heeft besloten wie de vereffenaar wordt. U bent vanaf nu verplicht om bij alle handelingen en in iedere correspondentie de toevoeging “in liquidatie” achter de statutaire naam van de B.V. te voeren. Daarnaast moet in het Handelsregister opgave worden gedaan van de vereffenaar en (indien van toepassing) uitreding van de bestuurder(s).

De vereffenaar moet alle activa te gelde maken, int alle openstaande vorderingen en betaalt alle schulden. Vervolgens stelt de vereffenaar een “rekening en verantwoording” en een “plan van verdeling” op. Daarin wordt de vereffening toegelicht en de bestemming van een batig overschot kenbaar gemaakt. Deze stukken dient de vereffenaar ter inzage bij het Handelsregister te deponeren. Daarnaast dient een advertentie in een landelijk verspreid dagblad geplaatst te worden waarin wordt medegedeeld dat de B.V. wordt beëindigd en waar en wanneer de stukken ter inzage liggen.

Schuldeisers of gerechtigde(n) op een positief saldo kunnen binnen twee maanden na de deponering in verzet komen tegen de rekening en verantwoording en/of het plan van verdeling. Dit geschiedt door middel van een verzoekschrift bij de rechtbank. Wanneer de twee maanden verstrijken zonder dat verzet wordt ingesteld, kan de vereffenaar overgaan tot uitkering volgens het plan van verdeling.

Houdt het daarmee op?

Ja, in beginsel wel. De ontbonden B.V. bestond alleen nog gedurende de vereffening en is opgehouden te bestaan toen de vereffening werd afgerond.

Maar pas op: als achteraf blijkt dat de B.V. nog (wel) een batig saldo had, kan een schuldeiser of een rechthebbende de rechtbank verzoeken tot heropening van de vereffening. Ook in het geval van een turboliquidatie waarin eigenlijk geen vereffening heeft plaatsgevonden. Voorts kan een schuldeiser het faillissement van een ontbonden B.V. verzoeken. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat een bestuurder aansprakelijk wordt gesteld omdat de verkeerde wijze van beëindiging is gekozen of omdat de bestuurder zich vóór de ontbinding onrechtmatig heeft gedragen.

Een korte to-do-list

Bij het ontbinden van uw B.V. zijn er bepaalde zaken die geregeld moeten worden, ongeacht of dit vóór de turboliquidatie of tijdens een vereffeningsfase moet plaatsvinden. Hieronder volgt ten slotte nog een kort overzicht met enkele aandachtspunten:

• Het opheffen van de bankrekeningen;
• Het doen van een slotaangifte bij de Belastingdienst;
• Het uitschrijven bij de Kamer van Koophandel;
• Het bewaren van de administratie (boeken en bescheiden);
• Ontslagaanvraag voor personeelsleden;
• Het aanzeggen van het ontslag van personeelsleden;
• Opzeggen of beëindigen van contracten;
• Het aanvragen van een uitkering;

Even overleggen?

Het beëindigen van uw B.V. lijkt makkelijker dan het in werkelijkheid is. Een verkeerde keuze kan tot aansprakelijkheid leiden. Goede bijstand door een advocaat met ervaring in de beëindigingswijzen kan (onvoorziene) problemen voorkomen. De advocaten van Westland Partners hebben de kennis en ervaring om u bij het beëindigen van uw B.V. te begeleiden. 

Indien u vragen hebt, bijstand wenst of even wilt sparren, dan bellen wij u graag. Vul hieronder uw gegevens in. Mr. Nick Rietveld of een van de andere ondernemingsrecht advocaten van ons kantoor neemt dan contact met u op.