Wat te doen als een schuldeiser uw faillissement aanvraagt?

Een faillissementsaanvraag is een veelgebruikt drukmiddel om zowel bonafide als malafide schuldenaren tot betaling te bewegen. Een faillissement heeft namelijk grote negatieve gevolgen voor de onderneming en de ondernemer en is daarom vaak aanleiding voor betaling van de openstaande vordering.

Wat te doen als u een oproep ontvangt voor de behandeling van de aanvraag van uw faillissement of het faillissement van uw onderneming?  Ik bespreek hieronder een aantal tips en bijzonderheden:

1. Wanneer kan een (rechts)persoon failliet worden verklaard?

• De (rechts)persoon moet in een toestand verkeren dat hij is opgehouden te betalen.
• Er moet sprake zijn van een vordering van de aanvrager die onbetaald wordt gelaten.
• Er moet náást de vordering van de aanvrager nog minstens één andere schuldeiser zijn wiens vordering onbetaald wordt gelaten (‘pluraliteit van schuldeisers’). Veelal wordt deze tweede vordering door de aanvrager gebruikt als steunvordering. Dat betekent doorgaans dat deze vordering niet in de aanvraag wordt vermeld.
• Minstens één van voornoemde vorderingen moet opeisbaar zijn.
• Ten aanzien van voornoemde vorderingen geldt dat het bestaan daarvan summierlijk moet blijken.

2. Onderneem spoedig actie na ontvangst van de oproep voor de faillissementszitting

Behandeling van de faillissementsaanvraag vindt veelal op korte termijn plaats. Het is dan ook zaak dat u spoedig tot actie overgaat en bij voorkeur een adviseur inschakelt. Als de schuldeiser de faillissementsprocedure doorzet, vindt op de dag van de zitting veelal ook de uitspraak plaats. Heeft u geen goed verweer of verschijnt u niet, dan zal het faillissement waarschijnlijk direct worden uitgesproken. Daarna wordt u gebeld door de curator.

3. Tref een betalingsregeling met uw schuldeiser

Ter voorkoming van een faillissementszitting en kosten voor u en de schuldeiser (die deze kosten op u zal willen afwentelen) kunt u vóór de zitting contact met de schuldeiser (laten) opnemen om een betalingsregeling te treffen. Let wel: betwist u de vordering, tref dan niet zomaar een betalingsregeling. Dit impliceert erkenning van de vordering. Wel kunt u de betwisting aan uw schuldeiser kenbaar maken en alsnog onderhandelen over een regeling.

Weigert de schuldeiser een betalingsregeling te treffen, geef dan op de faillissementszitting aan welke regeling u reeds aan uw schuldeiser heeft voorgesteld. De rechtbank zal de schuldeiser mogelijk en afhankelijk van de overige omstandigheden tot die regeling duwen of u nog een termijn geven om de vordering te betalen.

4. Betaal de steunvordering

Bent u bekend met de steunvordering, dan kunt u er ook voor kiezen om deze kort voor de faillissementszitting te betalen (als deze vordering lager is). Er is echter ook een kans dat u (evenals veel meer ondernemingen) meerdere crediteuren hebt en niet weet welke vordering door de aanvrager als steunvordering wordt gebruikt. Misschien zijn er wel meer steunvorderingen, zodat betaling van die ene vordering de faillissementsaanvraag niet blokkeert. Een schuldeiser wiens vordering als steunvordering wordt gebruikt hoeft hiervan overigens niet op de hoogte te zijn of toestemming te geven.

5. Betwist de vordering (op de zitting)

Voer verweer tegen de vordering indien u het niet eens bent (met de hoogte daarvan). Let wel: betwist u enkel de hoogte van de vordering, dan erkent u daarmee het restant wél verschuldigd te zijn. Voer op de zitting ook verweer tegen de steunvordering.

6. Toon op de zitting aan dat u niet bent opgehouden te betalen

Licht onderbouwd toe:

• hoe uw onderneming er financieel voor staat en toon aan dat er geen sprake is van een situatie waarin u bent opgehouden te betalen; of
• dat er uitzicht is op concrete financiering en om enig respijt verzoekt; of
• dat u uw schuldeiser zekerheid kan bieden en tijd nodig hebt om dat te regelen.

7. Doe een beroep op overmacht c.q. de bijzondere omstandigheden wegens Corona

 Een onderneming die gewoonlijk gezond was, kan door de Corona crisis tijdelijk in grote financiële problemen komen te verkeren. Op grond van tijdelijke regelingen van de Rechtspraak dienen rechters ook de huidige pandemie en de economische omstandigheden te betrekken in hun beoordeling van faillissementsaanvragen. Dit zal doorgaans tot gevolg hebben dat rechters eerder geneigd zijn nog enig uitstel aan schuldenaren te verlenen.

 8. Surseance van betaling / WSNP aanvragen

Verkeert uw onderneming tijdelijk in zwaar weer en behoort het treffen van betalingsregelingen of het voeren van verweren niet tot de mogelijkheden, dan ligt het in de rede dat u (juist) tijdig surseance van betaling aanvraagt. Deze dwarsboomt de faillissementsaanvraag en geeft u ademruimte om de liquiditeitspositie op orde te krijgen. Voor het aanvragen van surseance van betaling is bijstand door een advocaat verplicht. Als natuurlijk persoon kunt u een WSNP-verzoek indienen. Hiervoor geldt geen verplichte bijstand van een advocaat.

9. WHOA

Doe een beroep op de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord). De WHOA biedt ondernemingen in financiële moeilijkheden de mogelijkheid om schulden te herstructureren of om op een gecontroleerde wijze tot een afwikkeling van de onderneming te komen. De WHOA geeft de mogelijkheid om een akkoord te sluiten met de schuldeisers en aandeelhouders. Schuldeisers of aandeelhouders die tegen dit akkoord zijn, kunnen worden gedwongen om mee te werken aan het akkoord.

10. Verzet en hoger beroep instellen

Verschijnt u niet op de faillissementszitting en bent u op de juiste wijze opgeroepen, dan zal de rechtbank het faillissement uitspreken als aan de vereisten is voldaan. Hiertegen kunt u tijdig verzet instellen (let op: de termijnen zijn kort). Verzet is kansrijk als niet (meer) aan de vereisten voor faillissement is voldaan, bijvoorbeeld doordat u de vorderingen inmiddels hebt betaald.

Verschijnt u wel op de zitting en wordt het faillissement uitgesproken, dan kunt u hiertegen tijdig hoger beroep instellen (let op: de termijnen zijn kort). Stel zo snel mogelijk hoger beroep in. Voor deze situatie geldt doorgaans dat alle vorderingen die inmiddels bij de curator zijn ingediend en de vordering van de aanvrager bij de beoordeling worden betrokken en (bij het bestaan ervan) moeten worden betaald. Betaling of betwisting van alleen de vordering van de aanvrager heeft geen effect indien zich inmiddels meerdere schuldeisers bij de curator hebben gemeld.

Slotsom is dat het wel of niet verschijnen als schuldenaar op een faillissementszitting een tactische afweging is die bepalend is voor de kans dat het faillissement wordt vernietigd. Feit is en blijft dat uw onderneming of u zowel bij het instellen van verzet of hoger beroep reeds failliet is/bent. Dit heeft grote gevolgen voor de bedrijfsvoering en leidt tot onrust (bij afnemers en leveranciers). Daarnaast leidt het moeten instellen van verzet of hoger beroep tot extra kosten, zoals de voldoening van de kosten van de rechtbank, de schuldeiser, de curator en uw advocaat.

Veel kunt u zelf, maar de ervaring leert dat dit zaken zijn waarbij u hulp van een specialist nodig hebt. Veel staat en valt met (de juiste) communicatie, maar ook met procestechniek en tactische juridische afwegingen. Laat u daarom bijstaan door een advocaat faillissementsrecht.