Kan ik een contract ontbinden vanwege de Coronacrisis?

woensdag 1 januari 2020

Vanwege de coronacrisis krijgen wij nu vaak de vraag of ondernemers nog van gesloten commerciële contracten af kunnen. Uitgangspunt in het Nederlands contractenrecht is dat gemaakte afspraken nagekomen dienen te worden. Maar ondanks hetgeen is afgesproken, mag de redelijkheid en billijkheid niet uit het oog verloren worden. In deze column leggen wij uit hoe dit juridisch in elkaar steekt.

OPZEGGING

De wet bepaalt dat de opdrachtgever de overeenkomst voor onbepaalde tijd te allen tijde, zonder opgave van redenen kan opzeggen als een opzegtermijn in acht wordt genomen. Ook overeenkomsten voor bepaalde tijd kennen vaak tussentijdse opzegbepalingen. In de overeenkomst kan van een en ander worden afgeweken. Veel zzp’ers hebben de laatste weken een dergelijke opzegging gekregen.

OVERMACHT

Wanneer u een beroep wilt doen op overmacht, omdat uw leverancier zijn producten niet meer kan leveren of u uw eigen verplichtingen niet meer kunt nakomen, is het belangrijk om te weten wat de contracten met uw klanten en leveranciers daarover zeggen. Als inkoopvoorwaarden of verkoopvoorwaarden zijn gehanteerd, kunnen deze ook een rol spelen. Of de coronacrisis onder het begrip ‘overmacht’ valt, hangt dus vaak af van de formulering van uw contract of algemene voorwaarden; van de kleine lettertjes dus. Zijn er in het contract geen afspraken over opgenomen, dan hangt het af van de omstandigheden van het geval of sprake is van overmacht. Van belang kan dan bijvoorbeeld zijn of er alternatieve manieren waren om de afspraken alsnog na te komen. En in de praktijk komt een overmacht situatie er vaak op neer dat u wordt belemmerd uw eigen prestatie zelf tijdig te verrichten en dat dit niet voorzienbaar was. Denk voor gevallen die bijvoorbeeld overmacht kunnen opleveren aan het niet kunnen importeren of exporteren door sluiting van de grens, het  verplicht dicht moeten houden van uw sportschool voor abonnementhouders, het verplicht moeten sluiten van terrassen, cafés en andere horecagelegenheden maar ook aan het moeten afblazen van events omdat deze verboden zijn.

ONVOORZIENE OMSTANDIGHEDEN

Daarnaast is het mogelijk om de rechter te vragen het contract te wijzigen of te ontbinden op grond van onvoorziene omstandigheden. De vraag is natuurlijk of hier sprake is van een onvoorziene omstandigheid. U zal waarschijnlijk denken ‘natuurlijk is hier sprake van’, maar toch is het aan de rechter om te beoordelen of de crisis als onvoorziene omstandigheid kan worden aangemerkt. Uit jurisprudentie blijkt dat een beroep op onvoorziene omstandigheden streng wordt getoetst. In de praktijk zal het vaak gaan een niet voorziene situatie waardoor u bij een gelijkblijvende overeenkomst in grote financiële en/of bedrijfseconomische problemen zou komen. Een economische crisis is dus niet genoeg voor onvoorziene omstandigheden en ongewijzigde nakoming van het contract zou dan echt vanwege corona onaanvaardbaar moeten zijn. De lat ligt dus hoog bij een beroep op onvoorziene omstandigheden. Ook hier is de specifieke situatie en de omstandigheden van het geval doorslaggevend.  Het zal moeten blijken hoe de rechter hiermee in een specifiek geval met betrekking tot COVID-19 omgaat.

HERONDERHANDELEN

Het probleem is echter dat het bovenstaande geen oplossing voor de korte termijn is. Het kan namelijk zomaar zijn dat het nog een jaar duurt voordat de rechter hier een uitspraak over doet. Een snellere oplossing is om eerst met de wederpartij te overleggen over een onderlinge oplossing, te heronderhandelen en te proberen onderling tot een wijziging van het contract te komen. Een praktische oplossing waarbij beide partijen wat water bij de wijn doen is vaak voor alle betrokkenen het gunstigst. Maar soms lukt dit niet en wilt u gewoon weten waar u staat en aan toe bent, ook juist om te weten hoe u zich het beste kunt opstellen in een overleg.

VRAAG TIJDIG OM DESKUNDIG ADVIES

Veel kunt u zelf, maar als het juridisch complex wordt of als u het niet eens kunt worden over het contract, is het fijn als een specialist u concreet adviseert. Vooral in deze moeilijke tijd is specialistisch advies nog belangrijker dan normaal. Houd daarbij voor ogen dat het uw kansen vergroot om een specialist in te schakelen vóór het hele heronderhandelingsproces.

even overleggen?

Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze column en/of heeft u behoefte aan een sparringpartner in deze moeilijke tijd? Onze specialisten staan voor u klaar. Op dit moment niet vanaf ons vertrouwde kantoor, maar op veilige afstand middels videobellen. Neemt u dan gerust contact met ons op. 

Terug naar overzicht